محمدكاظم كهدویی عنوان كرد
آگهی درباره اوضاع زبان و ادبیات فارسی
دست و هنر: محمدكاظم كهدویی می گوید: اگر بخواهیم با روشی كه از سال قبل در پیش گرفته شده و به جهت تخصیص نیافتن ارز و... توجهی شایسته و بایسته به زبان و ادبیات فارسی در خارج از كشور صورت نگرفته است، عمل نماییم، اوضاع زبان و ادبیات فارسی كه هویت ملی ماست، به كلی گرفتار دگرگونی و ضعف خواهد شد.
این استاد اعزامی وزارت علوم به خارج از كشور در گفت و گو با ایسنا، پیرو نگرانی هایی كه درباره تعطیلی كرسی های زبان فارسی در خارج از كشور وجود داشت و بعدا از اختصاص بودجه برای حفظ آنها آگاهی داده شد، درباره اهمیت برگزاری این كرسی ها در ترویج زبان و ادبیات فارسی اظهار نمود: كرسی های زبان فارسی دروازهی ورود هویت زبان و ادبیات فارسی و ایرانی به سرزمین های دیگر است و بهترین مسیر برای ورود به فرهنگ های دیگر و آشنایی آنان با فرهنگ، زبان و تمدن ایران. دروازه ای كه نه در آن تبلیغ سیاست است و نه دین و نه آیین خاصی، بلكه بیان كننده یك هویت چندهزارساله است و مردمان به راحتی با آن ارتباط برقرار می كنند. در سال های گذشته، به ویژه حدود ۲۵ سال اخیر، كرسی های زبان فارسی نقش بسیار مهمی داشته و نگاه مردم نیز به آنها بسیار مثبت شده است. بعنوان نمونه، سال ۱۳۷۳ كه خود من به دانشگاه داكا در بنگلادش آمدم، تنها سه دانشجو در دوره كارشناسی درس می خواندند و امروزه در سه دانشگاه داكا، راجشاهی و چیتاگونگ، حدود ۱۰۰۰ نفر دانشجو در دوره های كارشناسی، كارشناسی ارشد، پیش دكتری، و دكتری زبان و ادبیات فارسی تحصیل می كنند و قریب به ۳۰ نفر استاد و دانشیار و استادیار كار تدریس را به عهده دارند.
او با اشاره به این كه كشورهای دیگر نیز برای بسط و توسعه زبان خود فعالیت های گسترده ای انجام می دهند، اظهار داشت: جدا از انگلیسی كه بریتیش كانسیل در كشورهای مختلف با جدیت تمام فعالیت دارد و مردم نیز خود به دنبال فراگیری آن زبان هستند، سایر كشورها نیز برای بسط زبان خود، شامل آلمانی، اسپانیولی، فرانسوی، چینی، ژاپنی، عربی، تركی، هندی و غیره فعالیت های گسترده ای دارند و در كشورهای هدف، ساختمان های بزرگ و مجزا مخصوص آموزش زبان خود به وجود آورده اند. هرساله تعدادی را برای آموزش زبان تركی از بنگلادش به تركیه می برند و علاوه بر هزینه های آنان، ماهانه بورسیه هم به آنها می دهند. بنیاد كنفوسیوس هم از طرف كشور چین در كشورهای مختلف دایر شده و به شدت پیگیر آموزش زبان چینی هستند.
كهدویی اضافه كرد: دست اندركاران زبان فارسی در ایران نیز در حد توان كوشیده اند و پیشرفت هایی نیز حاصل شده كه لازم بوده ولی كافی نیست. اما متأسفانه از سال گذشته، كرسی های زبان فارسی به جهت تخصیص نیافتن بودجه ارزی گرفتار مشكل شده و قریب به اتفاق استادان اعزامی به كشور بازگردانده شده اند و این ضربه ای بزرگ در جهت گسترش زبان فارسی خواهد بود و امكان دارد در بعضی كشورها هم ادامه داشته باشد، اما فقط نامی از زبان فارسی باقی خواهد ماند؛ مثل دپارتمان زبان فارسی، در صورتیكه استاد و دانشجو هیچ كدام قادر به تكلم فارسی نباشند.
این استاد اعزامی به دانشگاه داكای بنگلادش در پاسخ به این سوال كه چه فعالیت ها و تبادل های فرهنگی ای بین دانشگاه های ایران و دیگر كشورها می تواند در گسترش زبان و ادبیات فارسی موثر باشد، بیان كرد: در این خصوص البته به دلیلهای مختلف شامل فرهنگی و زبانی، به راحتی نمی توان پاسخ داد و ناتوانی در تبادلات دوجانبه نیز مانع از اجرای تبادلات فرهنگی به مفهوم واقعی خواهد بود. مثلا اگر كشوری امكاناتی برای استاد اعزامی فراهم می كند، این امكانات را دانشگاه متعهد همكاری در ایران، نمی تواند بطور كامل و متقابل انجام دهد. برخی از دانشگاه ها با دانشگاه های دیگر كشورها موافقت نامه های همكاری در زمینه های مختلف، به ویژه زبان و ادبیات فارسی امضا كرده اند، ولی متأسفانه جامهی عمل نپوشیده و در همان مرحلهی حرف باقی مانده است. بدین سبب بهترین كاری كه به نظر می رسد، یكی ایجاد شبكه های مجازی با توانمندی بالا، به فارسی و انگلیسی، همراه با برنامه های متنوع فرهنگی می تواند باشد. دیگر این كه تقریباً به همین شیوه هایی كه تابحال اجرا می شده، و تا حدودی موفق هم بوده عمل شود، مانند اعزام استاد به كشورهای هدف و مقصد، ایجاد كرسی های جدید و حفظ كرسی های موجود، كه به صورت مستمر باشد، نه این كه یك سال استاد باشد و باردیگر اعزام نكردن و باردیگر مدتی كوتاه كسی برود و....
محمدكاظم كهدویی سپس با بیان این كه باید برای بسط زبان، فرهنگ و ادب خود، علاوه بر ایجاد و حفظ كرسی های زبان فارسی، با توسل به جنبه های مختلف ادبی، فرهنگی، هنری و بومی ایران جایگاه خودرا در دیگر كشورها حفظ كرد و یا به دست آورد، اظهار داشت: دانشگاه ها می توانند برای برخی از كشورها خدمات متقابل داشته باشند، مثلاً استاد و دانشجو از یك دانشگاه كشور مقصد به یك دانشگاه در ایران بیایند و دوره های بازآموزی و دانش افزایی و یا تدریس انجام دهند و متقابلاً از ایران نیز به آن كشور اعزام شوند. البته كمتر موردی امكان دارد شیوهی دوم را بپذیرد و یا آماده باشد تعدادی از استادان و دانشجویان ایرانی را بپذیرد، مگر این كه همهی هزینه ها را ایران بپردازد. البته تنها همین مطالب نیست و نیاز به نشست ها و برنامه ریزی های مختلف و عملیاتی با حضور استادان اعزامی است آن هم كسانی كه با تمام وجود كار كرده و با زیروبم كارها آشنا هستند. اگر بخواهیم با روشی كه از سال قبل در پیش گرفته شده و به جهت تخصیص نیافتن ارز و... توجهی شایسته و بایسته به زبان و ادبیات فارسی در خارج از كشور صورت نگرفته، عمل نماییم، اوضاع زبان و ادبیات فارسی كه هویت ملی ماست، به كلی گرفتار دگرگونی و ضعف خواهد شد و لازم است دولت جمهوری اسلامی ایران به این مقوله، با نگاهی هویتی و ملی و جهانی نگاه كند نه بعنوان آموزش یك درس سادهی فارسی.
او درانتها با خواندن این بیت «من آن چه شرط بلاغ است با تو می گویم/ تو خواه از سخنم پند گیر خواه ملال» اضافه كرد: حضور نداشتن مداوم و فعال استاد زبان فارسی، خصوصاً در كشورهای خاورمیانه، راه را برای توسعهی بعضی زبان های منطقه باز خواهدنمود و به سرعت شاهد عقب افتادگی خود و گسترش بیشتر از حدّ آنها خواهیم بود. پس ما نیز باید از هیچ كوششی فروگذار نكنیم. بیایید فرصت ها را بیشتر دریابیم و آنرا مدیریت نماییم نه این كه بسوزانیم.
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب