آیا سنگ نگاره های گلپایگان به این شهرستان بازگردانده می شود؟
دست و هنر: سدِّ نامهربان كوچری برای مردم گلپایگان قد علم كرد و هر روزی كه می گذرد با مشكلاتی كه برای اهالی این شهرستان به وجود آورده شاخ و شانه می كشد و خودنمایی می كند.
به گزارش خبرنگار ایسنا-منطقه اصفهان در گلپایگان، وقتی نقاشی تمدن و طبیعت كنار هم قرار گیرد بی گمان منظره چشم نوازی را رقم خواهد زد كه دل هر رهگذری را می رباید. شاید در كمتر شهری بتوان تركیبی از تاریخ و طبیعت را در كنار هم دید، اما در گلپایگان می توان از وجود این دو عنصر كنار یكدیگر نهایت لذت را برد.
مردم شهرستان گلپایگان به طبیعت خدادادی شهر خود می بالند، طبیعتی كه در گوشه گوشه آن دلبری می كند. تا همین چند سال پیش مردم شهرهای اطراف برای لذت بردن از طبیعت زیبای منطقه "كوچری" وارد گلپایگان می شدند، رنج سفر را تحمل می كردند تا فقط چند ساعتی در كنار رودخانه ای پر آب و در لابه لای صنوبرهای سر به فلك كشیده با دو سیخ كباب گلپایگان خستگی طول هفته خودرا از تن بیرون كنند.
در سال های اخیر وقتی مردم وارد "كوچری" می شدند بی گمان یكی از حرف هایشان این بود كه تا چندی دیگر آب "دره دایی" می آید و تمام "كوچری" زیرآب می رود، اما در عوض شهر پر از آب و سرسبزی ها بیشتر می شود، اما این رویای زیبا دیری نپایید كه با رفتن كوچری زیر آب تمام خاطرات و رؤیای شیرین مردم را هم با خود غرق كرد. روستای كوچری خالی از سكنه شد، خانه ها تخریب شده یا نشده همه به زیر آب رفت و سدِّ نامهربانی كوچری برای مردم گلپایگان قد علم كرد و هر روزی كه می گذرد با مشكلاتی كه برای اهالی این شهرستان به وجود آورده شاخ و شانه می كشد و خودنمایی می كند.
موقع آبگیری و راه اندازی سدكوچری بعضی از مسئولان به خود می بالیدند كه در رزومه كاری افتتاح سد را هم خواهند داشت، اما به عواقب آن برای مردم این شهرستان شاید لحظه ای هم فكر نمی كردند. با راه اندازی این سد تنها رودخانه گلپایگان (اناربار) به كویری خشك تبدیل شد، سفره های آب زیر زمینی اُفت كرد و هر روز شاهد فرونشست زمین و تِرك دیوار خانه ها در بعضی از روستاها هستیم، از طرف دیگر حق آبه كشاورزی مردم این شهرستان هنوز در هاله ای از ابهام است.
سنگ نگاره های گلپایگان در چنگ سدِّ بی رحم كوچری
اما نامهربانی های سد كوچری به اینجا ختم نمی گردد و داغ راه اندازی این سد زمانی تازه تر می شود كه پای غرق شدن قسمتی از تمدن چندهزار ساله مردم این شهرستان در آب این سد به میان می آید. با آبگیری سد كوچری چند ده تكه از سنگ نگاره های این شهرستان كه در نوع خود بی بدیل است به زیرآب رفت.
در این خصوص خبرنگار ایسنا با محسن جمالی - پژوهشگر سنگ نگاره های گلپایگان به گفت و گو پرداخت.
جمالی اظهار نمود: سنگ نگاره های منطقه كوچری دارای موضوعات متنوعی است همچون صورت فلكی سرطان (خرچنگ) كه زیر آب رفته بود. حدود ۲ هزار سنگ نگاره در منطقه كوچری با قدمتی حدود ۶ هزار سال وجود دارد كه متأسفانه دارند از بین می روند.
وی افزود: برخی از سنگ نگاره های این قسمت زیرآب رفت، اما با كاهش حجم آبِ سد سنگ نگاره ای كه دارای نقش صورت فلكی خرچنگ بود از آب بیرون آمده است، اما هر لحظه امكان دارد با افزایش بارش ها مجدد به زیر آب برود.
پژوهشگر سنگ نگاره های گلپایگان اظهار داشت: جنس سنگ این سنگ نگاره ها شیست (لایه لایه) است كه سبب می شود آب به درون آن نفوذ كند و سبب فروپاشی شود. حدوداً زمانی كه سطح آب سد بالا آمد حدود ۱۵۰ سنگ نگاره به زیر آب رفت، همین طور برخی از آنها رسوبات شدیدی به خود گرفته و فروپاشی در آنها رخ داده است.
نویسنده كتاب "سنگ نگاره های گلپایگان؛ گذرگاه تاریخ" اظهار نمود: باید پیش از ایجاد سد مطالعات سنگ نگاره ها انجام می شد و حداقل تغییراتی در نوع، ارتفاع آب و یا مكان راه اندازی اتفاق می افتاد، اما حالا كار از كار گذشته است و محافظت از سنگ نگاره زیر آب، عملی پیشرفته است و شاید نتوان در ایران آنرا انجام داد. همین طور به سبب جنسی كه این سنگ نگاره ها دارند امكان دارد در جابجایی باز از بین بروند.
جمالی اشاره كرد: پژوهشكده مرمت سازمان میراث فرهنگی طرحی را بررسی كرد كه چگونه می تواند با روش های علمی به این سنگ نگاره ها استواری بدهد، ولی متأسفانه با وجود پیگیری های زیاد هنوز اقدام عملی صورت نگرفته و سنگ نگاره ها جابجا نشده اند.
تاریخ، تمدن، گذشته، پیشنیه و… همه این ها از مواردی است كه برای بشر و آنچه در گذشته برای نسلش اتفاق افتاده مهم و غیرقابل انكار است، اما سنگ نگاره های گلپایگان همچون ملكی بدون صاحب روز به روز در حال تكه تكه شدن است، زمانی با بی توجهی و بی تدبیری قسمتی از آنرا زیر آب فرو بردند و حال هم قسمتی دیگر از سنگ نگاره ها كه در روستای غرقاب قرار گرفته است.
در فروردین ماه سال قبل علی بختیار- نماینده گلپایگان و خوانسار در مجلس در میان مردم رباطات گلپایگان اظهار داشت: "بر اساس اسناد، خمین ۳ هزار و ۲۰۰ متر به سمت گلپایگان آمده است و حدود دو سال است كه پیگیر مسئله مرزهای سیاسی شهرستان هستیم. در ایام آتی كارشناسان برای بازدید در منطقه حضور و مستندات را مشاهده خواهند كرد و سپس آن جلسه ای با مدیركل تقسیمات كشوری تشكیل می شود."
از آن روزهای آتی كه نماینده گلپایگان برای حضور كارشناسان و بازدید آنها از منطقه وعده داده بود ۱۱ ماه گذشته است و از نتیجه آن غافل هستیم، آیا بازدیدی به عمل آمد یا خیر؟ اگر بازدید شده نتیجه آنچه بوده؟ اما آن چیزی را كه می توان بی گمان از آن سخن گفت این است كه مسئولان مربوطه در شهرستان هنوز نتوانسته اند مرزهای سیاسی بین خمین و گلپایگان را به جای اصلی خود برگردانند تا به دنبال آن باز سنگ نگاره ها به صاحبان اصلی آن باز پس داده شود.
سنگ نگاره ها راهی برای رونق گردشگری در گلپایگان
محسن جمالی نویسنده كتاب "سنگ نگاره های گلپایگان؛ گذرگاه تاریخ" در توضیحاتی بیشتر درباره سنگ نگاره های شهرستان گلپایگان اظهار نمود: در ضمن ۱۱ سال پژوهشی كه در ارتباط با سنگ نگاره های گلپایگان داشتیم ۳۱ منطقه دارای سنگ نگاره در این شهرستان شناسایی شد كه حدود ۳۶ هزار سنگ نگاره را در بر می گیرد. غنی ترین منطقه شهرستان از نظر داشتن سنگ نگاره روستای "غرقاب" است كه در آن تكنیك های حكاكی و زیبایی نقوش مجموعه ای منحصر به فردی را رقم زده است.
وی افزود: سنگ نگاره ها بعنوان یك جاذبه جدید تاریخی در ایران مطرح گردیده است چونكه هم تاریخ و هم طبیعت را در دل خود دارد. بر روی سنگ نگاره های گلپایگان نقوش مختلفی همچون شیر ایرانی، پلنگ، یوزپلنگ، گوزن و چند نمونه نقش ببر وجود دارد كه نشان داده است این حیوانات در گذشته در این منطقه زندگی می كردند. همین طور بر روی سنگ نگاره ها سیر كاملی از دگرگونی خطوط را شاهد می باشیم.
جمالی در ارتباط با منطقه "تِیمَره" اشاره كرد: تیمره منطقه ای است كه حالا شامل شمال غربی اصفهان (گلپایگان)، جنوب استان مركزی (خمین، دلیجان و محلات) و شرق استان لرستان (اطراف الیگودرز) می شود، اما متأسفانه گاهی اوقات تیمره را اطلاق می كنند به نام یك شهر و این خیلی بد است. تیمره یك منطقه تاریخی بزرگی است كه حالا چند شهر را در برگرفته و اینكه بگوییم تیمره فقط متعلق به خمین یا فقط متعلق به گلپایگان است حرف درستی نیست.
نویسنده كتاب "سنگ نگاره های گلپایگان؛ گذرگاه تاریخ" در ارتباط با مرزهای سیاسی بین دو شهرستان گلپایگان و خمین یادآورشد: نقشه های قدیمی و اسناد نشان داده است كه قسمت مورد اختلاف بین مرزهای گلپایگان و خمین متعلق به گلپایگان است. محدوده فعلی كه حالا مرزها كشیده شده است بین سنگ نگاره ها قرار گرفته و سبب شده برخی از سنگ نگاره ها این طرف مرز و تعدادی آن طرف مرز باشد.
جمالی در پاسخ به این پرسش كه آیا سنگ نگاره های گلپایگان به گردشگران شهر خمین نشان داده می شود و به آنها بعنوان سنگ نگاره خمین معرفی می شود یا خیر؟ اظهار داشت: متأسفانه گاهاً دیده شده در این مورد تخلفاتی صورت گرفته است و دقیقه آن چیزی كه الان مربوط به گلپایگان است و هیچ گونه اختلاف مرزی درباره آن وجود ندارد را به اسم شهر دیگری معرفی می كنند.
گزارش از فاطمه عبدلی؛ خبرنگار ایسنا-منطقه اصفهان در گلپایگان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب