محمود عابدی در مراسم هشتادسالگی اش
در روستایی درون خودم زندگی می کنم!
به گزارش دست و هنر، محمود عابدی خودرا زوستازاده ای معرفی می کند و می گوید: امروز هم در روستایی در درون خودم زندگی می کنم که شاید هیچ جمعیتی نداشته باشد؛ گاه تنهای تنها هستم و گاه در بین جمع.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مراسم نکوداشت محمود عابدی که روز چهارشنبه، سوم مرداد ماه همزمان با تولد ۸۰ ساگی این مترجم و مصحح در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد، اظهار نمود: عابدی از سرمایه های فرهنگستان است. علاوه بر این سالیان دراز در دانشگاه به تربیت و آموزش دانشجویان پرداخته است. یکی از خصوصیات عابدی، تصحیح عالمانه اش از متون قدیمی فارسی است.
او ضمن اشاره به سخن منوچهر بزرگمهر بر مبنای این که «ترجمه کار بی اجری است»، افزود: می خواهم به این حرف دکتر بزرگ مهر اضافه کنم «تصحیح» هم کار بی اجری است. زمانیکه خواننده اثر تصحیح شده را می خواند، نمی تواند درک کند چه بر سر مصحح آمده تا متن آماده شده است. فقط زمانی قدر مصحح را می فهمیم که با تصحیح بد مواجه باشیم و آن زمان درک می نماییم که تصحیح هزار نکته باریک تر از مو دارد تا متن آماده شود.
وارث سنت صد ساله تصحیح
حدادعادل تصریح کرد: دقت، حوصله و احاطه آقای عابدی بر منابع و آثار قدیم یادآور استادان بزرگی چون مجتبی مینوی، فروزانفر و محمد قزوینی که استوانه های تصحیح بودند، است. آقای عابدی وارث سنت ۱۰۰ ساله اخیر در تصحیح دانشگاهی و انتقادی متون قدیم است. زمانیکه کتابی با تصحیح ایشان منتشر می شود، اهل علم اعتماد می کند. حق هم همین است. در فرهنگستان شاهد دقت و حوصله ای که برای تصحیح متن به خرج می دهد، بوده ام. او کمال طلبی ممدوحی و دقت بالایی دارد. روند تصحیح «سیرالملوک» ملوک طولانی شد، از او پرسیدم کی تمام می شود؟ گفت پیچش مو مانده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در انتهای سخنان خود، خاطرنشان کرد: خصوصیت دیگر کار عابدی اینست که فعالیت هایش صبغه اسلامی و شیعی دارد؛ یعنی در عین اصالت، قوت و متانت علمی و ادبی، جنبه اعتقادی اش را هم در کارهای خود نشان داده است. بخش مهمی از تصحیح او این بوده که سخنان امیرالمونین علی (ع) را در متون قدیم تفحص و گردآوری کرده است و آثار او الگویی برای جوانان در حوزه تصحیح متون شیعی و اسلامی شده است. امیدوارم سالیان سال از برکات وجودی ایشان بهره مند شویم.
عابدی در کارهایش وسواس دارد
در ادامه مراسم، علی اشرف صادقی، زبان شناس، محمود عابدی را دوست دانشمند، نجیب و پرکار خواند و به دوستی چند ساله شان اشاره نمود، بعد در رابطه با کارهای علمی عابدی اظهار داشت: عابدی از دانشمندانی است که در کارهای علمی اش وسواس دارد و تا اثری را پخته نکند، آنچنان که شایسته است، آنرا به چاپ نمی سپرد. هرچقدر هم فشار بر روی او باشد کار را به صورتی که باید عرضه می کند و گواهش تصحیحات عالمانه او از متون کهن است.
او اضافه کرد: زمانیکه دکترعابدی تصحیح «نفحات الانس» نورالدین عبدالرحمان جامی را به چاپ رساند، همه کتاب های بازاری از جامی به کنار رفت. با تصحیح «کشف المحجوب: ابوالحسن هجویری»، این اثر را پس از سال ها زنده کرد و خیلی از مشکلات تصحیح های پیشین را حل کرد و حواشی ای که برای کتاب نوشته نه تنها مورد استفاده دانشجویان بلکه استادان دانشگاه است.
صادقی سپس در رابطه با تصحیح عابدی از «روضةالانوار: خواجوی کرمانی» و «سیرالملوک» و «کلمات علیّه غرا» توضیح داد.
این استاد زبان شناسی در قسمت دیگری از سخنان خود اظهار داشت: حضور استادانی مانند عابدی، میلیونها تومان ارزش دارد و غنیمت است. باید حضور او را مغتم بدانیم و نگاه به ایشان نباید این گونه باشد که پژوهشگر جوانی به فرهنگستان آمده و استخدام شده است. چنین تلقی ای از استادان در حد ایشان، شاید درست نباشد. شاهد هستم روزهایی که دکتر عابدی در فرهنگستان حاضر هستند، پژوهشگران به حضور او می رسند و پرسش های خویش را مطرح و مشکلاتشان را حل می کنند. آقای دکتر سال ها باشند و ما از دستاوردهای علمی او استفاده نماییم و دوستداران ادبی از این چشمه سیراب شوند.
استادی سختگیر!
مسعود جعفری جزی، استاد دانشگاه هم در مراسم با خواندن این بیت «همچنین شاد و هشیوار و سخن پیشه بزی/ هم هشتاد دگر بر سر این هشتادا» اظهار داشت: امیدوارم هشتاد دوم پربارتر باشد. در سه مرحله شاگرد استاد عابدی بودم، یکجا به صورت رسمی و در دانشگاه اوایل دهه ۶۰ در دانشگاه شهید بهشتی؛ آن زمان دانشکده ما استاد ثابتی نداشت و دو نفر از بیرون آمده بودند و حق التدریس چندساعتی در هفته کار می کردند؛ یکی دکتر عابدی و دیگری حجت الاسلام محمدعلی دهقانی و ما تازه فهمیدم استاد چیست.
او افزود: دکتر عابدی استاد سختگیری بود و سال بالایی های ما از سختگیری اش می گفتند و ما با ترس و لرز و کنجکاوی و بعد هم با اشتیاق درس را می گرفتیم. آن زمان در دانشگاه برخورد دانشگاهی و آکادمیک با متن را می دیدم و روش تدریس استاد عابدی پرسش و گفتگو و درگیر کردن دانشجویان با متن بود. روش تدریش او متفاوت با دیگر استادان بود.
جعفری جزی با بیان خاطراتی از کلاس های درس عابدی، و با خواندن بیت «یکی نغز بازی کند روزگار/که بنشاندت پیش آموزگار» اضافه کرد: مرحله دوم شاگردی ام، در دهه هفتاد بود. آن زمان با دکتر عابدی در دانشگاه تربیت مدرس همکار شدم و ما برای رفتن به پردیس دانشگاه که در کرج بود با اتوبوس می رفتیم. در راه هم همان روش تدریس در دانشگاه حاکم بود، گفتگو و درگیر کردن. در راه تا وقتی که برسیم بحث از غزل حافظ بود و استادان دیگر هم درگیر می شدند. مرحله سوم در فرهنگستان بود. سال ۹۰ بعنوان پژوهشگر به فرهنگستان آمدم و فرصتی شد باردیگر نزد ایشان درس بخوانم و یاد بگیرم.
وی در ادامه اظهار داشت: می خواهم آثار استاد عابدی را به چهار دسته تقسیم کنم؛ یکی شاگردان او. عابدی ۶۰ سال معلمی کرد و هزاران نفر از این چراغ روشنی گرفته اند و بعد در سرتاسر کشور پراکنده شدند. یکی از دستاوردهای معلمی اش هم خانومش اشت(شوخی). آثار کتبی او را هم به سه دسته تقسیم می کنم: ترجمه هایشان از زبان عربی که عموما نهج البلاغه که در بنیاد نهج البلاغه انتشار یافته است. دسته بعدی که عابدی به آنها معروف است، تصحیحات اوست.
این استاد دانشگاه در قسمت دیگری از سخنان خود به روش های تصحیح عابدی از متون اشاره نمود و اظهار داشت: در تصحیح متن دو مکتب داریم، مکتب سرعت که سعید نفیسی به آن شهرت دارد و مکتب دقت که محمد قزوینی به آن شهره است. در رابطه با خصوصیت های تصحیح دکتر عابدی سه مبحث را به صورت کلیدواژه مطرح کرده ام «جست وجو»، «گفت وگو» و «هویت خاص» که تفاوت او را با دیگر مصححان مشخص می کند.
جعفری جزی در ادامه توضیح داد: دکتر عابدی بی نهایت جست و جو می کند. تکه کلامش هم اینست «باید جست وجو کنیم». ایشان اعتقاد دارد برای درک بهتر متن باید متون هم دوره اش را بخوانیم تا ببینیم لغت در متن های هم عصرش چه کاربردی داشته است. «گفت وگو» خصوصیت دیگر کارهای اوست. عابدی برای رفع ابهام یا کمتر شدن ابهام متن و بهتر کردن متن با دیگران گفتگو می کنند که این مورد از شیوه معلمی اش برآمده است. خصوصیت دیگر هویت خاص متن است. دکتر عابدی به این مورد اعتقاد دارد و رعایت می کند. مثلاً امکان دارد شاعری برای رعایت قافیه، ریخت کلمه یا معنایش را تغییر داده و معنای جدیدی خلق کرده که در هیچ فرهنگ لغتی هم نیست و عبارت خاص آن شاعر است.
او سپس در رابطه با کارهای عابدی در رابطه با حافظ توضیح داد و تصریح کرد: دکتر عابدی مطلقا اهل انشانویسی نیست؛ او از کلمه و لغت شروع می کند و با نگاه تبارشناسی به لغت می پردازد که کارش پرارزش است.
محمود عابدی، هم در این مراسم بیان نمود: من از روستایی آمدم که حدود ۴ هزار نفر جمعیت داشت؛ امروز هم در روستایی در درون خودم زندگی می کنم که شاید هیچ جمعیتی نداشته باشد؛ گاه تنهای تنها هستم و گاه در بین جمع.
او با خواندن و توضیح بیت «کسی را که همت بلند اوفتد/مرادش کم اندر کمند اوفتد» از سعدی، اظهار داشت: در طول زندگی ام به این بیت می اندیشم. «همت» در این بیت به معنای آرمان است. این بیت هرچه بود، روزگاری ذهنم را مشغول خود کرده است.
عابدی در ادامه بیتی از حافظ را توضیح داد و اظهار داشت: این مراسم را یکی از نقاط نورانی زندگی خودم تلقی می کنم. زیارت استادانی که با گذشت ۹۰ سال از زندگی شان با وجود فراز و نشیب های زندگی از آنها نارضایتی و شکایتی نمی شنوید.
او در انتها سخنانش اظهار داشت: آرزو می کنم نفسی که باقی است به شکرگزاری از وجود استادان باشد که با وجود سن بالا، ما را به اندیشه جوانی و نشاط فرو می برند. درود بر کسانی که به ادبیات و زبان فارسی و خادمان زبان فارسی حرمت می نهید؛ کسانی که در دست هرکدام چراغی است و چراغبان فرهنگ هستند و انسان و انسانیت را به بهشت وجود هدایت می کنند.
احمد جلالی، سفیر پیشین ایران در یونسکو و فارغ التحصیل فلسفه هم در سخنانی اظهار داشت: هر بار که با آثار و شخص آقای عابدی مواجه شدم، دیدم ایشان فردی متواضع است. یکی از مباحثی که توجهم را جلب کرد، انتخابش برای تصحیح آثار است؛ انتخاب اثر برای ترجمه و تصحیح نشان دهنده شخصیت مولف است.
او ضمن اشاره به سخن حدادعادل در رابطه با بی اجر بودن ترجمه و تصحیح اظهار داشت: واقعا باید راهی اندیشید که حاصل زحمات این شخصیت ها که عمری به کار ترجمه و تصحیح صرف می کند، این گونه نشود. باید تحولی صورت بگیرد و کار بزرگان را پرارزش بدانیم.
او سپس بخشی از «کشف المحجوب» را خواند.
اکبر ایرانی، هم در انتها مراسم به اخلاق و ادب عابدی در نقد ادبی اشاره نمود.
منبع: dastohonar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب