بشنوید
دست و هنر: بهار شاید شاعرترین فصل ها باشد، فصلی که سرشار است از نغمه ها و حال خوش. بهار فصلی است که انسان را شاعر و هنرمند می کند و ناخودآگاه نغمه ها و ترانه های بهاری را به یادمان می آورد. بهار چنان ما را سرخوش می سازد که تا به خود می آییم می بینیم که درحال خواندن ترانه ای چون «گل پامچال» هستیم.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، «گل پامچال» یکی از گوش آشناترین آثار موسیقی فولکلور ایران است که هر کدام از ما حداقل یک با آنرا شنیده ایم و حتی شاید اگر در جایی آنرا بشنویم همراهش بخوانیم: «گل پامچال گل پامچال/ بیرون بیا بیرون بیا/ فصل بهاره/ عزیز موقع کاره».
گفته می شود که این قطعه موسیقی در دهه ۴۰ سروده و تولید شده است اما در دهه ۷۰ با فیلم «گل پامچال» با صدای بیژن بیژنی باردیگر احیا شد. البته بیژن بیژنی این اثر را به زبان گیلکی نخواند. بسیاری دیگر نیز این ترانه را خواندند اما اشتباهاتی در نوع بیان برخی کلمات و روایت تاریخی آن به وجود آمد.
درحقیقت ترانه ی «گل پامچال» در اصل یک ترانه ی گیلکی است که آنرا یک دبیر فیزیک؛ یعنی سید جعفر مهرداد سروده است. سید جعفر مهرداد یکی از نفراتی است که تعدادی از مباحث کتاب های درسی همچون «مکانیک دبیرستان» را تالیف کرده است.
«گل پامچال»، اولین بار توسط یکی از محصلان دبیرستان شاهپور، واقع در شهر رشت، در جشن «حزب ایران» اجرا شده است. چند ماه بعد از نخستین اجرای این ترانه، در جشنی که به مناسبت «تأیید ملی شدن نفت در سراسر کشور از جانب مجلسین شورا و سنا» در آستانه نوروز ۱۳۳۰ برگزار شده بود نیز اجرا شد.
«گل پامچال» در حقیقت همان ملودی «تصنیف جنگل» است. این ملودی از زمان های دور در میان گیلک ها محبوبیت زیادی داشته، «تصنیف جنگل» زمانی شادی بخش محافل کوچک و گوشه نشینی های روستاییان شمال ایران بوده و گاهی لالایی شبانه ی مادران گیلکی که با زمزمه ی آن بچه ها را در گهواره به خواب بدرقه می کردند. «سید جعفر مهرداد» انگیزه اش برای سرودن ترانه ی «گل پامچال» را زنده نگاه داشتن این تصنیف فراموش شده عنوان کرده و الان بعد از گذشت قریب به ۷۰ سال از زمان سروده شدن آن، «گل پامچال» همچنان به گوش ما آشناست.
نخستین نسخه ی ضبط شده ی ترانه ی «گل پامچال» در سال ۱۳۵۵، توسط «عزت روح بخش» اجرا شده است. این ترانه در نوارهایی که به مناسبت هفمین سال تاسیس رادیو از جانب رادیو ملی پخش شده، وجود دارد و به اشتباه اسم ترانه سرا روی این نوارها «ایرج دهقان» ثبت شده است! درحقیقت چون پس از اجرای ترانه ی «گل پامچال»، روح بخش، چند بیتی از ترانه ی ایرج دهقان را می خواند، اشتباهی گل پامچال هم به نام ایرج دهقان روی این نوارها ثبت می شود.
آهنگ «گل پامچال» به سبب محبوبیت بسیار، توسط خوانندگان و موزیسین های معتبری بازخوانی و اجرا شده است. آهنگ سازان و نوازندگان مطرح ایرانی هم آهنگ «گل پامچال» را با شکل ها و تنظیم های متفاوتی اجرا کرده اند که از بین آنها می توان از احمد پژمان، فریبرز لاچینی و بیژن کامکار نام برد.
در این قسمت می توانید آهنگ «گل پامچال» را با صدای بیژن بیژنی گوش کنید:
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب