آشفتگی دستور زبان، زبان را از بین می برد
به گزارش دست و هنر فریده گلبو می گوید: آنچه زبان را از بین می برد آشفتگی دستور زبان است. دستور زبان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و یك وحدت تدریس وجود داشته باشد. در نوشتن علاوه بر قریحه نیاز به تسلط بر دستور زبان داریم.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، صد و چهل و پنجمین برنامه پنجشنبه بامداد های بخارا كه به دیدار و گفتگو با فریده گلبو، داستان نویس و پژوهشگر ایرانی اختصاص داشت، با حضور ژاله آموگاز، پژوهشگر فرهنگ و زبان های باستانی، صادق رحمت سمیعی، مدیر مسئول انتشارات كتابسرا، پرویز كردوانی، جغرافی دان و كویرشناس، علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا و امیرحسین بختیاری، مدیر مسئول انتشارات ایرانشناسی در "خانه گفتمان شهروارطان" برگزار گردید.
فریده گلبو در ابتدای این نشست درباره شروع فعالیت های خود در عرصه نویسندگی اظهار داشت: من در ۱۵ سالگی با تلخیص رمان و همكاری با مجله فردوسی كار مطبوعاتی ام را آغاز كردم. در ۱۸ سالگی اولین رمانم را نوشتم كه یك تریولوژی بود و انتشارات امیركبیر آنرا چاپ كرد. پس از آن به شكل وسیع وارد كار با مطبوعات شدم. در دانشگاه روزنامه نگاری خواندم و در دبیرستان تدریس كردم.
او اضافه كرد: هرگاه در جامعه ای انقلاب یا جنگ رخ می دهد، فضایی برای بروز آثار تخیلی نمی گذارد. بنابراین من هم از سال ۵۷ تا ۷۰ تقریباً سكوت كردم، البته برای خودم می نوشتم اما نوشته هایم را چاپ نمی كردم. با آغاز دهه ۷۰ آغاز به نوشتن و چاپ آثارم كردم. چهار اثر كلاسیك را به رمان تبدیل كردم، یعنی سه منظومه نظامی؛ «لیلی و مجنون»، «خسرو و شیرین» و «هفت پیكر» و «ویس و رامین» فخرالدین اسعد گرگانی.
این نویسنده با اشاره به موفقیت های آثارش، اظهار نمود: لیلی و مجنون ۲۰ بار تجدید چاپ شد. مایكل بری، یكی از بزرگترین نظامی شناسان جهان برای هفت پیكر تقدیرنامه نوشت و گفت وقتی هفت پیكر شما را خواندم انگار این اثر را در زیر نورافكنی جدید می خواندم. خسرو شیرین دست مایه زنده یاد عباس كیارستمی برای ساخت فیلم «شیرین» قرار گرفت كه البته سناریوی این فیلم را هم من نوشتم.
گلبو اضافه كرد: در به نثر درآوردن این چهار اثر اصل امانت داری را كاملاً رعایت كردم. از دیدگاه خودم یك ایستگاه زمانی زدم. اثر دیگری هم به رشته تحریر درآوردم كه تلفیقی از رمان و ادبیات كلاسیك و برپایه سفرنامه ناصر خسرو است. با وجود اینكه ناصرخسرو شاعر تلخی است و هركسی حوصله خواندن سفرنامه او را ندارد اما من تلاش كردم اثری خلق كنم تا وقتی خواننده آنرا می خواند انگار تمام فرازهای سفرنامه را خوانده است.
نویسنده كتاب «بعد از عشق» درباره دیگر آثار خود عنوان كرد: از سال ۷۰ به بعد رمان های متعددی نوشتم كه جوایزی هم به دست آورد. در دوره ای كه زیرنظر وزارت فرهنگ و هنر وقت فعالیت می كردم، سفرهایی را به مناطق تاریخی كشور داشتیم كه حاصل آن آگاهی نامه هایی درباره اماكن تاریخی آن مناطق بود. تنها دو جلد از آن آگاهی نامه ها كه مربوط به ابیانه و ماسوله می شود باقی مانده است. نخستین بار من این دو منطقه را معرفی كردم. افزون بر این یك كتاب درسی به نام «رسانه های گروهی» نوشتم كه قبلاً در دبیرستان ها تدریس می شد.
گلبو پیشنهادی هم برای افراد علاقه مند به داستان نویسی داشت: معتقدم واژه زبان را غنی می كند. در هر جنگی واژگانی بین دو كشور درگیر رد و بدل می شود. اما معتقدم آنچه زبان را از بین می برد از بین رفتن و آشفتگی دستور زبان است. دستور زبان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. باید یك وحدت تدریس وجود داشته باشد. در نوشتن علاوه بر قریحه نیاز به تسلط بر دستور زبان داریم. افزون بر این باید آثار كلاسیك را مطالعه كند. هر رمان نویسی باید این را بپذیرد كه رمان انعكاس زندگی بیرونی است. اگر اثری ماندگار می شود به این علت است كه از فطرت انسانی حسی را بیرون می كشد و آنرا می پروراند. به نظر من باید به قصه عنصر جذابیت تزریق شود و نویسنده باید بتواند این كشش و جذابیت را در رمان پخش كند.
آشفتگی در آثار گلبو دیده نمی شود
آموزگار كه از دوستان قدیمی گلبو است در این مراسم اظهار داشت: دوستان واقعی با محبت هایشان، با حضورشان در غم ها و شادی ها، با بودنشان در شرایط سخت در كنارتان و با آرامش بخشیدن شان در این جهان آشفته دِینی بر گردن شما می گذارند. داشتن دوستان خوب سعادتی است. من با فریده گلبو دوستی دیرینه دارم اما علیرغم این از من دور باد كه آبشخور سخنان امروز من در ارتباط با دوستی با این موجود عزیز باشد.
این زبان شناس افزود: من همه رمان های گلبو را خوانده ام. شیرینی و كشش داستان های وی چنین بوده كه وقتی آنرا در دست گرفتم تا زمانی كه به آخر نرساندم به كار دیگری نپرداخته ام. سبك كتاب های وی پاكیزه است، نثرش سلیس و روان است، آشفتگی در آثار او دیده نمی گردد. دلیل این امر هم می تواند سابقه دبیری ادبیات او یا سابقه روزنامه نگاریش باشد.
آموزگار سپس به بررسی چهار اثر كلاسیك گلبو پرداخت و اظهار نمود: این آثار برای من پُلی است به ادبیات باستانی ایران و همینطور مهر تأییدی بر اینكه آثار ارزشمند ای در ادبیات باستانی ما وجود داشته است. همیشه دیوار ستبری میان ایران قبل از اسلام و ایران بعد از اسلام كشیده اند شاید این از دیدگاه تاریخی درست باشد اما همه می دانیم فرهنگ مقطع ندارد، تداوم دارد. فرهنگ ها به صورت های گوناگون جلوه گر می شوند و ادبیات از این مقوله به دور نیست.
او اضافه كرد: در دوره هخامنشی و پس از آن آثار ارزشمند ای در ادبیات داشتیم اما به مرور به دست فراموشی سپرده شد. ادبیات بزمی كه بر زبان خنیاگران جاری می شد هم در دربار شاهان خوانده می شد و هم در بین مردم رواج داشت.
آموزگار با بیان این كه نسل امروز به نثر بیشتر از شعر تمایل دارد، عنوان كرد: در دوران گذشته شعر و در دوران امروز نثر را می پسندند. در دوران ما كمتر كسی است كه بخواهد داستانی را به شعر بخواند. گلبو رسالتی را برعهده گرفت و آثار كلاسیك را به نثر درآورد. اگر او این كار را نمی كرد، شاهكارهای ادبیات ما از دید نسل حاضر ناشناخته می ماند. گلبو با به نثر كشیدن این شاهكارهای ادبی فرصتی به دست می دهد تا نسل حاضر این داستان ها را راحت تر بخواند و آسان تر بفهمد. این به هیچ وجه كار آسانی نیست. گلبو با قریحه ای كه در داستان نویسی دارد و با پس و پیش كشیدن ابیات مسیری شیرین به حوادث می دهد و وقتی آنرا می خوانید احساس نمی كنید با نثری سنگین روبه رو هستید.
این پژوهشگر اضافه كرد: نویسنده ای كه قصد به نثر درآوردن آثار منظوم را دارد باید شعرشناس باشد، مفاهیم اشعار را دریابد، با هنر داستان نویسی آشنا و واژگان فارسی در دستش همچون موم باشد. این كار شیرزنی می خواهد كه خطر كند، پشتكار داشته باشد، وقت كافی برای آن صرف كند و علاقه به این كار در وجودش لانه كرده باشد.
آموزگار همینطور بیان كرد: مقدمه های جامع و كامل ۵ اثر كلاسیك گلبو نشان داده است كه نویسنده با مطالعه و پژوهش پا به این عرصه گذاشته و بی گدار به آب نزده است. وی در مقدمه كتاب «خسرو و شیرین» به توانایی های نظامی در توصیف طبیعت و استعارات و تشبیهات فراوان او اشاره كرده و اذعان دارد كه در برگرداندن اشعار نظامی به نثر چقدر كوشیده و تلاش كرده لطمه ای به اصل اثر وارد نشود.
او سپس به كتاب «خواب و بیدار» آخرین اثر گلبو در زمینه ادبیات كلاسیك پرداخت و اظهار نمود: گلبو این كتاب را جزو آثار كلاسیك خود برنمی شمارد اما به عقیده من چون شخصیت ناصر خسرو در جای جای كتاب به چشم می خورد بدون آن كه نامی از او برده شود، جزو آثر كلاسیك قرار می گیرد. رویدادهای این كتاب گاه در خواب و گاه در بیداری روایت می شود. خواننده دو شخصیت یكسان و متفاوت را در عالم خواب و بیداری می بیند. این كتاب را با نوعی شگفتی خواندم و با لذت به آخر بردم.
حدود ۳۰۰ هزار نسخه كتاب از گلبو در دست ایرانی هاست
سمیعی، مدیر مسئول انتشارات كتابسرا هم در این جلسه اظهار داشت: یكی از شانس های ناشران این است كه با اشخاص فوق العاده و افكار جدید آشنا می شوند. یكی از این اشخاص خانم گلبو بود كه حدود ۲۰ سال پیش توسط یكی از دوستانم با او آشنا شدم. هنگامی كه قرار شد كتاب هایش را چاپ نماییم هیچ علاقه ای به صحبت درباره مسائل مالی نداشت و تنها علاقه او كارش بود. انتشارات كتابسرا پنج كتاب او را چاپ كرد. یكی از این پنج كتاب به نام «بعد از عشق» توسط تهمینه میلانی فیلم شد. بعضی از كتاب های وی به چاپ های مختلف رسید همچون «لیلی و مجنون» كه ۲۰ بار تجدید چاپ شد و هر چاپ آن پنج هزار نسخه بود. حدود ۳۰۰ هزار نسخه كتاب از گلبو در نزد ما ایرانی هاست كه امیدوارم تعداد آن بیشتر شود.
در بخشی از این مراسم هم كردوانی، همسر فریده گلبو از نحوه آشنایی خود با او و تجربه ۵۲ سال زندگی با یك نویسنده سخن گفت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب