یادی از یک شاعر مبارز
به گزارش دست و هنر، ادیب برومند شاعر و وکیلی بود که از طرفداران نهضت ملی بود و در دوران مبارزه چند بار زندانی شده بود. می گفت بهار به او لقب شاعر ملی داده است.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، هفت سال پیش، ۲۳ اسفند ۱۳۹۵ عبدالعلی ادیب برومند، در ۹۲ سالگی دار فانی را وداع گفت. وی در بیست و یکم خردادماه ۱۳۰۳ در زادگاهش شهر گز از شهرستان «برخوار» اصفهان به دنیا آمد. پدرش مصطفی قلیخان برومند همچون خوانین تجددطلب عصر بود که به کار ملک داری و کشاورزی اشتغال داشت. او به زبان فرانسه مسلط بود و از حسن خط و مقدمات زبان عربی بهره مند بود و مادرش رباب غفاردخت سواد خواندن و نوشتن داشت.
عبدالعلی ادیب برومند در سن شش سالگی نزد معلم سرخانه که ملاقنبر نام داشت و مکتب دار بود، خواندن و نوشتن را شروع کرد و بعد از دو سال به اصفهان آمد و نخست دو، سه ماه در مدرسه قدسیه درس خواند و سپس در مدرسه فرهنگ به مدیریت روانشاد مجید میراحمدی از پیشگامان آموزش و پرورش اصفهان از کلاس سوم ابتدایی تا سوم متوسطه به تحصیل پرداخت.
او بعد از دریافت سیکل به دبیرستان صارمیه اصفهان رفت و موفق به دریافت دیپلم ادبی زیرنظر دبیران صاحب نامی چون ادیب بجنوردی، بدرالدین کتابی و ابوالفضل همایی شد. در شهریورماه ۱۳۲۱ به منظور ادامه تحصیل به تهران رفت و در سال ۱۳۲۴ در محضر استادانی چون سیدعلی شایگان، جلال الدین همایی، ابراهیم پورداوود، احمد متین دفتری، کریم سنجابی و … از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به دریافت دانشنامه لیسانس در رشته حقوق قضایی نائل شد.
ادیب برومند در سال ۱۳۲۵ تقاضای صدور پروانه کارآموزی وکالت دادگستری کرد و بعد از طی دو سال دوره کارآموزی نزد احمد شریعت زاده که از سیاسیون و حقوقدانان طراز اول بود به صورت مستقل بعنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول کار شد. ادیب برومند در ظرف مدتی که در دانشکده حقوق تحصیل می کرد نسبت به تکمیل معلومات ادبی و پرورش دادن طبع شاعری خود غافل نبود بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه کرد و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان عربی و فرانسه هم به خوبی آشنایی پیدا کرد.
ادیب تا سن ۱۶ سالگی به نثرنویسی اهتمام می ورزید ولی از سن ۱۷ سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد. احساسات میهن پرستانه و دلبستگی به استقلال و آزادی ایران در شرایط آن زمان وی را به سرودن اشعار میهنی و نگارش مقالاتی که مبین نظرات استقلال خواهانه و اصلاح طلبانه بود سوق می داد، مقالات و سروده هایی که در روزنامه ها و مجلاتی چون اخگر، عرفان، گلهای رنگارنگ، نوبهار و … به چاپ می رسید به تدریج او را به عرصه سیاست کشاند.
او خود اظهار داشته بود: «بنده از سنین ۱۷، ۱۸سالگی نسبت به آزادی، استقلال و تمامیت ارضی میهنم ایران حساسیت داشتم و یک عنصر ملی گرا و وطن خواه بودم و در راه آزادی و مبارزه با استعمار شرق و غرب راهی پیموده ام. نسبت به سرنوشت کشورم و دیگر ملل دنیا حساسیت داشتم و همواره احساس تأثر می کردم و معتقدم بودم که یک فرد وطن خواه هستم و فرد ملی گرا باید نسبت به سرنوشت کشورش و دیگر کشورها حساس باشد؛ از همین رو قصاید گوناگونی را که متأثر از این نگاه بود، نوشتم و با گردآوری آنها، کتاب «پیام آزادی» شکل گرفت.
در حالیکه ۲۳ساله بودم، مجموعه ای به نام «اپرت ایران پرآشوب» را منتشر کردم که در اصفهان بخشی از این منظومه اجرا شد و بهار لقب شاعر ملی را به من داد.»
ادیب برومند از آبان ماه ۱۳۲۸ که جبهه ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق بنیان گذاری شد و نهضت ملی کردن صنعت نفت در سرتاسر ایران، جنب و جوش خاصی پدید آورده بود، از هواداران سرسخت نهضت ملی ایران شد و با سرودن اشعار میهنی و سیاسی به یاری و همگامی جبهه ملی و این نهضت ضداستعماری پرداخت و با نفوذ سیاسی انگلیس و تحریکات روسیه شوروی درآویخت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با حکومت کودتا به مبارزه برخاست و بعد از تشکیل دوره دوم فعالیتهای جبهه ملی ایران از روز نخست در شمار پایه گذاران این جبهه با حکومت محمدرضا پهلوی مخالفت کرد و درنتیجه مبارزه با دیکتاتوری بارها زندانی شد.
ادیب با رهبران نهضت ملی شدن صنعت نفت همگام بوده و اشعار وی در رادیو تهران و میتینگ های نهضت ملی خوانده می شد و در روزنامه ها و مجلات موافق نهضت به چاپ می رسید.
شعر از نگاه ادیب برومند
او معتقد بود: «شعر یک پدیده خیال انگیز معنوی است که باید بمحض شنیدن، شنونده را متوجه یک حقیقت مسلم یا یک مبحث عبرت آمیز یا یک توصیف جاذب از دیده ها و شنیده ها کند. او را زیر تاثیر عمیق قرار دهد. شعر باید با بیان احساس خیال شنونده را به زوایای اموری بکشاند که باعث تحریک احساس ها و تلطیف عواطف او شود. به وی درس دل دادگی به حقایق و نیکویی ها دهد. من این گونه لطایف تخیلی را که همراه با اندیشه های سازنده است و گاه سرآغاز کارهای بزرگ می شود، شعر می دانم، به شرط آن که در چارچوب وزن های خوش آیند و دل نواز قرار گیرد و از انسجام کامل برخوردار باشد.»
با شعرهای سپید و سبز و آبی و بنفش مشکل دارم و اصلا هیچ اعتقادی به آنها ندارم. به اعتقاد من، شعرواره خیلی عالی تر از شعر نیمایی است
نیما خار سر راه ادبیات!
ادیب برومند ادبیات مشروطه را دوران اوج ادبیات معاصر ایران می خواند و معتقد بود به واسطه نگاه های انحرافی به شعر نتوانست مسیر خودش را آن طور که باید، ادامه دهد. او می اظهار داشت: «زمانی که شعر به دوره رضاشاه رسید، دیگر ادبیات تبدیل گشته بود به ستایش خدماتی که رضاشاه انجام می داد. بعد از شهریور ۲۰ هم مکتب شعر مشروطه حرکت خودش را دنبال کرد و به توفیق هایی دست یافت؛ اما این وسط، نیما بعنوان یک جمله معترضه پیدا شد و مکتب مشروطه را گرفتار جدل های بیهوده کرد. در واقع نیما خار سر راه ادبیات شد! همه را مشغول مجادله و دعوا کرد و مدام ضد مکتب مشروطه سخن می گفت. یادم هست آقایی به نام براهنی بود که می گفت تا کی ایرانیان باید سخن دهقان خراسان و حافظ شیرازی را بخوانند. البته رفته رفته جریان شعر مشروطه تثبیت شد و حالا این جریان هم در کنار باقی جریان های شعری کار خودش را دنبال می کند و خیلی از محافل و انجمن ها در تهران هستند که در زمینه شعر مشروطه می نویسند.»
شعر سپید از همه بدتر است
او که معتقد بود شعر در سالهای دهه ۱۳۸۰ به مهمل گویی روی آورده است اظهار داشته بود: «البته شعرواره هایی هم سروده می شود که در واقع شعرواره عبارت است از شعری که وزن و قافیه دارد؛ اما اوزان کوتاه و بلند می شود و معنای درست به دست می دهد. خود من هم شعرواره هایی سروده ام؛ اما با شعرهای سپید و سبز و آبی و بنفش مشکل دارم و اصلا هیچ اعتقادی به آنها ندارم. به اعتقاد من، شعرواره خیلی عالی تر از شعر نیمایی است و کاملا با این گونه شعر نیمایی فرق دارد و خیلی وسیع تر عمل می کند. فریدون مشیری همچون شاعرانی است که شعرواره می نویسند.
شعر سپید دیگر از شعر نیمایی بدتر است. یک نثر عادی را که نمی شود شعر معرفی نمود. نثر عادی چه مناسبتی با شعر دارد؟ البته در گذشته هم ما نثر شاعرانه داشته ایم؛ اما دیگر آنرا شعر خطاب نمی کردند. برای همین است که معتقدم ادبیات ما در مسیری کج و معوج و کوره راهی عجیب سیر می کند.»
دفترهای شعر «نامه های وطن»، «روزگار دژم»، «پیام آزادی»، «حاصل هستی»، «گل های موسمی» و «راز پرواز» از مجموعه شعرهای این شاعر است. او علاوه بر چند مجموعه شعر، «تصحیح دیوان حافظ»، «تصحیح و بازنویسی داستان های «رستم و اسفندیار» و «سیاووش و سودابه»، «به پیشگاه فردوسی»، «هنر قلمدان» و «طراز سخن» را منتشر نموده است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب