هنری كه بعد از 600 سال احیا شد
زینب سادات عارفی، استاد سرمه دوزی از انتشار کتابی درباره هنر سرمه دوزی اطلاع داد.
به گزارش دست و هنر به نقل از مهر، نیکنام حسینی پور با زینب سادات عارفی استاد سرمه دوزی و دارنده نشان درجه یک هنری، متخلص به محبوب دیدار نمود. در ابتدای این دیدار نیکنام حسینی پور مدیر عامل مؤسسه هنرمندان پیشکسوت اظهار نمود: سورمه دوزی هنری در ارتباط با سیستان و بلوچستان، چهارمحال بختیاری و ایلات مختلف است و سابقه تاریخی دارد ولی در ایران در حال فراموش شدن است. درواقع این هنر می تواند منجر به اشتغال زایی و حتی انتقال فرهنگ ما به کشورهای دیگر شود اما کسانی که باید دغدغه این حوزه را داشته باشند چندان به این زمینه توجه ندارند. همینطور تعداد افرادی که در ایران به صورت حرفه ای به این کار مشغول هستند به تعداد انگشتان دست می رسد.
وی اضافه کرد: مکتب فرانکفورت در آلمان شکل گرفت و چند تن از فلاسفه چون آدورنو نسبت به وضعیت فرهنگ و هنر انتقاد داشته و مطرح نمودند که هنر و فرهنگ نباید تجاری سازی شود ازاین رو که هنر با تجاری شدن به مرور روح خویش را از دست می دهد. بعد از آن هم کسانی چون هابرماس و دیگرانی آمدند که به روند سرمایه داری در جهان غرب انتقاد داشتند. به نظر من در ایران هم چنین اتفاقی به شکلی دیگر در حال رخ دادن است.
سادات عارفی ضمن اشاره به اینکه هنر سرمه دوزی در ایران کاری فراموش شده است اظهار داشت: وقتی فعالیتی به سمت تجاری سازی برود و از راه آن بتوان درآمدی به دست آورد هنرش از بین می رود. بنابراین کیفیت نخ و کارهایی که عرضه می شود چندان بالا نیست و اگر از دوره های گذشته بنا بود هنری را کاربردی کنند چیزی از آن باقی نمی ماند.
او در ادامه بیان نمود: در ایران بر کاربردی کردن این هنر تاکید دارند، هم اکنون نمایشگاهی در موزه ملی برای احیای هنرهای فراموش شده درحال برگزاری است که در اینجا هم از کاربردی بودن اثر حرف می زدند اما اصولاً کارهای من تزئینی است و ۲ نمونه از آن هم در این نمایشگاه حضور دارد.
انتقال تجربیات و آموزش هنر سرمه دوزی از راه کتاب ۲ زبانه
این هنرمند ضمن بیان اینکه سرمه دوزی هنری است که بعد از ۶۰۰ سال احیا شده است اظهار نمود: عامل فراموش شدن بعضی از هنرها افرادی هستند که می توانند آنرا حفظ کنند اما در آن کار کوتاهی می کنند، بعنوان نمونه خانه های قدیمی بسیاری در کشور وجود دارد که می توان به سادگی آنرا به موزه تبدیل کرد تا هر هنرمندی یک ماه آثار خویش را در آن به نمایش بگذارد.
محبوب ضمن اشاره به این که این هنر با آموزش باقی نمی ماند اظهار داشت: تصمیم گرفتم حال که نمی توانم این هنر را آموزش دهم، سرمه دوزی را به شکلی دیگر منتقل کنم که مثلاً دختری در روستا هم بتواند این هنر را فرا گیرد. ازاین رو به نظرم آمد انتقال تجربیات و آموزش این هنر از راه کتاب آن هم دو زبانه بهترین کار است.
وی اضافه کرد: در این صورت هم فردی خارج از کشور و هم دختری روستایی و هم هر شخص دیگری به سادگی می تواند از این آموزش بهره مند شود. بنابراین از همه کارهایی که برای آموزش در نظر گرفتیم عکاسی شده و تلاش کردیم عکس ها به خوبی گویا باشد اما مطالبی هم برای تکمیل آموزش کنار هر عکس ذکر و به زبان انگلیسی هم ترجمه شده است. حالا هم در حال آماده سازی کتاب هستیم ولی برخی ناشران از وضعیت نه چندان خوب کتاب حرف می زنند.
این هنرمند، سرمه دوزی را هنری ایرانی دانست و بیان نمود: از سال ۸۵ به بعد روی پارچه های فاخر ایرانی کار کردم و با عنایت به هزینه بالای آن اقدامی برای فروش آثار خود نکرده ام و درآمدی از این راه نداشتم، درواقع می خواهم برای نسل های دیگر به یادگار بماند.
او همینطور اظهار داشت: سرمه دوزی از قدیم در ایران وجود داشت، تکنیک کار من زردوزی است. سرمه دوزی و زردوزی هر کدام تکنیک خاص خویش را دارند. زردوزی عموماً با سرمه های طلا دوخته شده و ظرافت خاصی دارد، اصولاً در گذشته برای دوخت لباس مردها استفاده می شد. من این تکنیک دوخت را روی سرمه انجام می دهم.
وی اضافه کرد: درواقع تکنیک دوخت به آن شکل که روی سرمه و با نقوش اسلیمی دوخته شود تاکنون نبوده و ابداع بنده است. هم اکنون هم قصد ثبت ملی و جهانی این هنر را دارم. درواقع می خواهم قبل از انتشار کتاب این هنر ثبت گردد. بخصوص که بناست به زبان دیگر هم ترجمه شود ممکن کشورهای دیگر بخواهند این هنر را هم به نام خود ثبت کنند کما این که در هنرهای دیگر چنین کردند.
ثبت ملی و جهانی سرمه دوزی
مدیرعامل مؤسسه هنرمندان پیشکسوت در ادامه این دیدار ضمن بیان این که ابتدا این تکنیک که هنر شما بوده باید ثبت ملی و جهانی شود اظهار داشت: هم اکنون وضعیت کتاب بخصوص کتاب نفیس چندان خوب نیست، این امر عوامل مختلفی همچون وجود فضای مجازی و افزایش سرعت انتقال اطلاعات دارد، درواقع حال کتاب خوب نیست و تیراژ آن بسیار پایین آمده است. با این وجود در طول تاریخ ماندگارترین رسانه کتاب بوده است و آن قدری که کتاب بازتاب دارد صوت و تصویر بازتاب ندارد.
نیکنام حسینی پور در انتها بیان نمود: من تاکید می کنم گرفتار یاس نشوید و کار انتشار کتاب را پیگیری کنید، شما تجربه کاری خویش را روی کاغذ آوردید، این کتاب باید منتشر شود تا افراد مختلف از آن بهره ببرند و بهتر است یک ناشر حرفه ای این کار را انجام دهد. ما هم تلاش می نماییم در مؤسسه هنرمندان پیشکسوت از این کار حمایت نماییم.
زینب سادات عارفی متخلص به محبوب سال ۱۳۳۶ در تهران متولد شد. او از کودکی هنر سرمه دوزی را شروع کرد و زمانی که چهارده سال داشت، پدرش او را برای یادگیری هنر سرمه دوزی به محله هفت تن بازار، نزد خانم کریمی برد. خانم کریمی آن زمان حدود ۷۰-۸۰ سال سن داشت و از سیزده سالگی در دربار قاجار به سوزن دوزی مشغول بود.
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب