گزارش دست و هنر
نگاه فرهنگی صرف درصنایع فرهنگی بیشتر مضر است
به گزارش دست و هنر یك پژوهشگر حوزه صنایع فرهنگی اعتقاد دارد، نگاه صرف فرهنگی در صنایع فرهنگی سبب شده محصولات در این عرصه سوددهی تجاری نداشته باشند.
به گزارش دست و هنر به نقل از مهر، زمانی که مبحث وسیع و مهمی بعنوان «کاراکتر» در صنایع فرهنگی همچون اسباب بازی، بازی کامپیوتری، نوشت افزار و… مطرح می شود در درجه اول باید تعریف درست و درخوری برای کاراکتر داشت تا بدانیم چه چیزی از مفهوم و مضمون فرهنگ را می خواهیم به کودکان انتقال دهیم و در درجه بعدی کودکان چگونه می توانند جذب «کاراکتر» شوند. اساسا این مورد شاخصه ها و مؤلفه های خاص و شایسته این مبحث را می طلبد که باید در فرایند جدی مطرح شوند و قابل اجرا باشند. اما در کنار این مورد مهم اصلی ترین مبحث تجاری سازی در این حوزه می باشد که خیلی از منتقدان و کارشناسان در این عرصه معتقدند که مبحث تجاری سازی در صنایع فرهنگی گم شده و به شکلی در لابلای پلان های فرهنگی هیچ گونه توجهی به به آن نشان داده نمی گردد و این لطمه به فرهنگ است.
ما در اتمسفر امروزی که کودکان و نوجوانان با تکنولوژی و فناوری پر سرعت و به روز سروکار دارند باید بدانیم که چگونه داستان ها و قصه های شخصیت های همچون رستم و سهراب را برای آنان بازگو نماییم تا به شکلی ارتباط متعادلی میان آنها برقرار شود. زمانی که منتقدان از ضعف در این عرصه سخن می گویند دقیقاً همین برقراری تعادل است که هنوز برقرار نشده است.
در مبحث تجاری سازی منتقدان از مرچندایزینگ زیاد یاد می کنند و می گویند که بیشتر تولیدکننده ها و سرمایه گذاران فرهنگی از این امر غافل اند و شاید همین غفلت سبب شده که در حوزه خلق کاراکتر و شخصیت های بومی ضعیف باشیم.
بیشتر تولیدکنندگان به علت آزمون و خطا در کاراکترهای خارجی ترجیح می دهند از کاراکترهای فروزن، باب اسفنجی، اسپایدرمن و… استفاده کنند تا به کاراکترهای بومی و ایرانی ببازند، چه چاره ای وجود دارد که از این بخش خودباختگی عبور نماییم و به مرحله کاراکترسازی بپردازیم و در حوزه تجاری سازی فعال تر عمل نماییم، درباره این مورد حامد تأملی پژوهشگر و طراح حوزه صنایع به خبرنگار مهر می گوید: من هم اتفاقاً در این حوزه خیلی فکر کردم اما جز راهکارهای دولتی چیزی به ذهنم نمی رسید یعنی چه در حمایت کاراکتر ایرانی و چه در پیشگیری از نشر کاراکتر خارجی چونکه به غیر از این دو حالت هر چیزی بگویم درست از آب درنمی آید.
این پژوهشگر درباره مبحث تجاری سازی ادامه می دهد: در حوزه صنایع فرهنگی بالاخره باید بدانیم که بحث تجاری سازی کاملاً با قواعد بازار پیش می رود، چونکه تولیدکننده به دنبال این است محصولی را تولید نماید تا برای بنگاه اش سوددهی داشته باشد، خب قاعدتاً بحث عقلی و منطقی هم همین است که بر روی محصولی سرمایه گذاری کنند تا سبب ضرر و زیان نشود. به همین خاطر تا این زیرساخت ها قانونی و حقوقی اصلاح نشود ما نمونه های موفق در زمینه کاراکترسازی خیلی کمی خواهیم داشت نمیگم اصلاً نخواهیم داشت اما خیلی کم.
در حوزه صنایع فرهنگی بالاخره باید بدانیم که بحث تجاری سازی کاملاً با قواعد بازار پیش می رود، چونکه تولیدکننده به دنبال این است محصولی را تولید نماید تا برای بنگاه اش سوددهی داشته باشد
تأملی می افزاید: اگر با همین شرایط باز کاراکتر خوبی طراحی شود، سبد کالای مناسبی هم برای آن محصولات تعریف شوند، مجموعه های درخور یا لایسنس کمپانی های خوب وجود داشته باشند که تمرکزشان را بر روی بازاریابی یا بازار سنجی بگذارند و ایجاد بازارهای این فضا را داشته باشند می توانند کاراکتر ایرانی را به محصولات مناسب مرتبط کنند و فروش خوبی هم داشته باشند. اما خب موانعی که وجود دارد تعداد موفقیت ها را کم می کند. به همین خاطر در این ۱۰ سال قبل که محصولات صنایع فرهنگی پررنگ تر شده است نمونه های موفق متأسفانه نداشتیم که بگوییم از این لوازم جانبی درآمد خوب و ویژه ای داشته که بتوانیم سرمایه گذاری نماییم.
این طراح اسباب بازی می گوید: اگر به کمپانی هایی خارجی همچون تولیدکننده فروزن اشاره کنم درصد خیلی کمی فروش گیشه ای آنها از انیمیشن سینمایی شان است بلکه اصل درآمدشان بر روی مرچندایزینگ می گذارند. اگر ما جنگ ستارگان را مدنظر قرار دهیم که ۹ اپیزود بود ۴۵ میلیارد دلار درآمدش بود، نزدیک به ۱۵ میلیاردش درآمد اسباب بازی آن بود در صورتیکه فروش گیشه ای آن نردیک به ۷ یا ۸ میلیارد دلار بوده است. ما در دنیا می بینیم که بیشترین درآمدها از راه همین مرچدایزینگ است اما در ایران این عمل رخ نمی دهد چونکه ما همیشه نگاه صِرف فرهنگی به این ماجرا داریم و این لطمه می زند. البته اهدافمان باید فرهنگی باشد نسبت به موضوعاتی همچون کاراکتر! اما صرفا نگاه فرهنگی داشتن سبب می شود آن محصول هیچ گونه سوددهی نداشته باشد و از لحاظ فرهنگی هم صدمه ها و ضررهایی را ببیند که نمونه های ناموفق این شکلی زیاد بوده است.
او ادامه می دهد: در نتیجه زمانی که تولیدکننده می بیند مخاطب با کاراکتر خارجی مأنوس است و کاراکترهایی ایرانی که کار کردند ناموفق بوده، به سمت تولید شخصیت ها و کاراکترهای خارجی می روند.
تأملی درباره یکی از راهکارهای استفاده نکردن از کاراکتر خارجی را هزینه بر بودن استفاده از آنها می داند و اعتقاد دارد، اگر بخواهیم این روند اصلاح گردد باید تولید کاراکتر خارجی برای تولیدکننده هزینه بر باشد که در جهان هم چنین چیزی وجود دارد. مثلاً سازوکاری باشد که تولیدکننده هزینه جدی برای کاراکتر خارجی پرداخت کند تا کاراکتر بومی و ایرانی جایگاه خودش را در این میان پیدا کند.
زمانی که تولیدکننده می بیند مخاطب با کاراکتر خارجی مأنوس است و کاراکترهایی ایرانی که کار کردند ناموفق بوده، به سمت تولید شخصیت ها و کاراکترهای خارجی می روند
تأملی درباره اسطوره سازی و کاراکترسازی همینطور کم پرداختن آن در حوزه صنایع فرهنگی می گوید: اینکه چرا از اسطوره هایمان در کاراکترسازی بهره نبردیم، به علت چند خصوصیت است اینکه رقبای غربی فرایند قهرمان سازی که عرضه می دهند کاملاً به روز و کامل است و در بازار به علت تنوع زیاد در محصولات نمود بیشتری پیدا کردند. اگر درباره اسطوره یا قهرمان خارجی مثل بتمن و کاپیتان امریکن یا سوپرمن و… صحبت نماییم تأثیرات این ها در بحث تجاری سازیشان است. اتفاقی که در بحث اسطوره ها و کاراکترهای ادبی در کشورمان رخ نمی دهد به علت همین بحث تجاری سازی است. هم اکنون ما در ایران سازوکاری نداریم که به اسطوره های تاریخی و کاراکتر ادبی مان با دید تجاری سازی نگاه نماییم و مجموعه هایی باشند که به صورت تخصصی بر روی این موضوعات کار کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب